فضائل و خواص سوره الرّحمن

این سوره‌ی مبارکه که نخستین آیه‌ی شریفه‌ی آن «اَلرَّحمن» نام خداوند متعال به‌ عنوان بخشنده و آموزگار قرآن و آفریدگار بشر و آموزنده‌ی بیان ذکر شده است به‌ نام «اَلرَّحمن» (بخشنده) موسوم گریده و این سوره در زبان ائمّه‌یهدی(ع) به ‌نام «عروس‌القرآن» معروف می‌باشد. چنان که در حدیثی از حضرت موسی بن جعفر(ع) آمده است: هر چیزی عروس دارد، عروس قرآن سوره‌ی اَلرَّحمن است.

«لِکُلِّ شَیءٍ عَروسٌ وَ عَروسُ القُرآنِ سُورَۀُ الرَّحْمَانِ»[١]

فضائل و خواص

در حدیثی رسول اکرم(ص) می‌فرماید: هر کس سوره‌ی «اَلرَّحمن» را تلاوت کند شکر نعمت‌های خداوند را ادا کرده است و خداوند بر عجز و ناتوانی او ترحّم می‌فرماید.[٢]

و در مضمون حدیثی حضرت امام صادق(ع) می‌فرماید: تلاوت سوره‌ی «اَلرَّحمن» و قیام به ‌آن را هرگز ترک نکنید، این سوره هیچ گاه در قلوب منافقان جای نمی‌گیرد و خداوند در قیامت شفاعت را نصیب قاریان آن می‌فرماید و در بهشت هر جای دلخواه خود جای بگیرند.[٣]

و حضرت در حدیثی دیگر می‌فرماید: هر کس سوره‌ی «اَلرَّحمن» را بخواند و بعد از هر آیه «فَبِأىِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ» بگوید: «لا بِشَیءٍ مِن آلائِکَ رَبِّ اُکَذِّبُ» چنانچه این تلاوت در شب باشد یا روز و در همان شب یا روز بمیرد در حکم شهید خواهد بود.[٤] و اگر آن را در شب خوانده خداوند حق تعالی دو فرشته بر او گمارده که تا بامداد و اگر در روز خوانده تا شب از وی پاسداری نمایند.[٥]

همچنین به‌ فرمایش حضرتش مستحب است که انسان در روز جمعه بعد از نماز صبح سوره‌ی «اَلرَّحمن» را تلاوت کند و پس از هر آیه‌ی شریفه‌ی «فَبِأىِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ» بگوید: «لا بِشَیءٍ مِن آلائِکَ رَبِّ اُکَذِّبُ».[٦]

و نیز می‌فرماید: کسی که بر خواندن آن مداومت نماید روز قیامت با چهره‌ی سفید وارد محشر می‌گردد.[٧]

و در خواص دیگر آن آمده است: هر کس آن را بنویسد و به‌ همراه خود داشته باشد مشکلات امور بر او آسان می‌گردد.[٨]

همچنین کسی که مبتلا به‌ درد چشم یا در طحال (سپرز) بوده و نوشته‌ی سوره‌ی مبارکه را به ‌همراه داشته باشد به‌ یاری حق‌تعالی بهبود می‌یابد.[٩]

و نیز اگر این سوره‌ی مبارکه را در ظرفی با (زعفران یا غیره) بنویسد و آب شسته‌ی آن را بیاشامند همین خواص را خواهد داشت.[١٠]

و چنانچه آن را بر شخص مصروع (آدم غَشی) ببندند به ‌یاری حق عارضه‌ی او برطرف می‌گردد.[١١]

همچنین هنگام برخورد با سگ درنده این آیات شریفه‌ی (٣٣-٣٥) سوره‌ی مبارکه را بخوانند در برابر آن مصون می‌مانند:

«یَا مَعْشَرَ الجِنِّ وَ الإنسِ إِنِ استَطَعْتُمْ أنْ تَنفُذُوا مِنْ أقْطارِ السَّمَاوَاتِ وَ الأرْضِ فَانْفُذُوا لا تَنْفُذُونَ إلّا بِسُلْطانٍ فَبِأىِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبانِ یُرْسَلُ عَلَیْکُمَا شُوَاظٌ مِّنْ نَارٍ وَ نُحَاسٌ فَلا تَنْتَصِرَانِ».[١٢]

و از امام ششم(ع) نقل است: هر کس سوره‌های «اَلرَّحمن» و «حَشر» را به‌ هنگام شب بخواند خداوند فرشته‌ای مسلّح را بر او می‌گمارد که تا بامداد مأمور حفاظت خانه‌ی وی می‌نماید.[١٣]

پی‌نوشت‌ها:
[١]. تفسیر اطیب‌البیان.

[٢]. مجمع‌البیان.

[٣]. نورالثقلین.

[٤]. ثواب‌الاعمال ص ٢٦٣.

[٥]. نورالثقلین.

[٦]. تفسیر برهان.

[٧]. تفسیر اطیب‌البیان.

[٨]. خواص‌الآیات ص ١٢٧.

[٩]. همان.

[١٠]. مصباح کفعمی ص ٤٥٨.

[١١]. همان.

[١٢]. خواص‌الآیات ص ١٢٨.

[١٣]. مجمع‌البیان.