ارکان مسئولیت‌پذیری از دیدگاه اسلام
به گزارش کارگرآنلاین حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی کلباسی با بیان اینکه خداوند در آیه ۵۸ سوره نسا می‌فرماید: "إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها وَ إِذا حَکَمْتُمْ بَیْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْکُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا یَعِظُکُمْ بِهِ إِنَّ اللَّهَ کانَ سَمیعاً بَصیراً؛ همانا خداوند به شما فرمان می‌دهد که امانت‌ها را به صاحبانش رد کنید (واجبات را به خدا و حقوق مردم را به مردم)، و چون میان مردم داوری نمایید (در مورد نزاع یا درباره اشخاص و حوادث) عادلانه داوری کنید. حقّا که خداوند شما را به نیکو اندرزی موعظه می‌کند، همانا خداوند همواره شنوا و بیناست. " این آیه نشان از اهمیت امانت داری دارد. البته حیطه امانت بسیار وسیع است که همین امانتداری یکی از شاخصه‌های مسئولیت‌پذیری متعهدانه در جامعه است.
وی در ادامه با تاکید بر این مطلب که برای هر کاری باید از اهلش بهره ببریم، خاطر نشان کرد: قانون‌گذاری در تمام جوامع یک اصل گسترده و بسیار مهم دارد کسانی که می‌خواهند در هر حیطه‌ای به خصوص مملکت‌داری وارد شود ابتدا باید به خود مراجعه کنند و ببینند تا چه اندازه می‌توانند مسئولیت‌پذیری متعهدانه داشته و امانت‌دار باشند چرا که هر آنچه در زندگی فردی و اجتماعی به انسان داده می‌شود امانتی است در دست او و باید تخصص و مسئولیت آن امانت را داشته باشد.
این کارشناس مسائل دینی یادآور شد: امانتداری و مسئولیت‌پذیری دو اصل جدانشده از یکدیگر هستند. هر امانتی باید به اهلش واگذار شود و اصل امانت و مسئولیت‌پذیری آن است که شخصیت و ویژگی‌های رفتاری فرد با آن مسئولیتی که به او عطا می‌شود تناسب داشته باشد.
کلباسی در ادامه با اشاره به دو رکن مسئولیت‌پذیری، اظهار کرد: رکن اول این است که فرد از نظر علمی باید درک درستی از امور اطراف خود داشته باشد. اگر درک صحیحی از فرهنگ، اجتماع، سیاست، خانواده، اقتصاد و ... نداشته باشد نمی‌تواند وارد آن موضوع شود و مسئولیت آن را بر عهده بگیرد. رکن دوم این است که فرد هر مسئولیتی به عهده او گذاشته می‌شود نسبت به آن متعهد باشد. در مجموع می‌شود گفت تخصص و تعهد هم از اجزای مسئولیت‌پذیری است.
وی ادامه داد: مسئولیت‌پذیری متعهدانه یعنی اینکه فرد توان و کشش روحی و جسمی آن مسئولیت را داشته باشد. داشتن توان جسمی و اخلاقی، سعه صدر، بررسی مسائل، شنیدن، کسب تجربه و مواردی از این قبیل از جمله ویژگی‌ها و شاخص‌های دیگر مسئولیت‌پذیری متعهدانه است. یک فردی که مسئولیتی را برعهده می‌گیرد ابتدا باید کلیت هر موضوعی را در نظر بگیرد تا از طریق رفع مشکلات در کل موضوع به مسائل جزئی نیز برسد و مشکلات را نیز رفع کند.
