پیشگیری از کرونا بدون مکملهای ویتامین!
همزمان با گسترش ویروس کرونا در جهان، همه به دنبال راهکاری برای تقویت سیستم ایمنی بدن خود و عزیزانشان و پیشگیری از ابتلا به این ویروس هستند. بسیاری از افراد ویتامینها و مکملهای فراوانی خریداری و سعی کردهاند با مصرف آنها خود را سلامت نگه دارند و ایمنی بدن خود را بالا ببرند.
همیشه باور عمومی بر این بوده که ویتامینها نقش اساسی در کمک به سیستم ایمنی بدن برای محافظت در برابر عفونت ویروس کرونا و مبارزه با انواع بیماریها ایفا میکنند. حتی برخی پزشکان عنوان کردهاند ویتامینهای A، C، E و B6 جزو ویتامینهایی هستند که با تقویت سیستم ایمنی، باعث بروز واکنش طبیعی بدن در برابر عوامل بیماریزا میشوند و کمبود این ویتامینها بدن را بیشتر مستعد ابتلا به انواع بیماریها میکند؛ همانگونه که موادمعدنی از قبیل فولیکاسید، روی، سلنیوم، آهن و مس در بدن عمل میکنند. به طور قطع، کمبود این موادمغذی بدن ما را مستعد ابتلا به انواع عفونتها کرده و سریعتر بیمار میشویم. اما درواقع، هیچ مدرک معتبر علمی دال بر مؤثر بودن مکملهای ویتامین برای تقویت سیستم ایمنی بدن ارائه نشده است.
در ادامه با نقش مکملهای مختلف بر بدن بیشتر آشنا میشویم.
مکمل روی
یکی از مکملهای معروف، «روی» یا همان زینک است که برخی ادعا میکنند در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش مهمی ایفا میکند. اما اگر دقیقتر بررسی کنیم، درمییابیم اثرات مؤثر مکمل روی در بدن بعد از حدود 20 تا 30 سال خود را نشان میدهد. بنابراین نمیتوان روی این ماده معدنی به عنوان مکملی سریع برای تقویت سیستم ایمنی حساب باز کرد و هیچ نقشی نیز در جلوگیری از ابتلا به عفونتهای تنفسی مانند کووید- 19 ندارد.
ویتامین C
از همه مکملها که بگذریم شایعات پیرامون ویتامین C بیشتر مطرح میشود. اما برخلاف باور عموم، مصرف آن در جلوگیری از ابتلا به هیچ عفونتی نقش ندارد. تنها مدرکی که پیرامون ویتامین C به دست آمده این است که مصرف مقادیر بسیار زیاد آن در زمان سرماخوردگی، علائم بیماری را تا نصف روز کاهش میدهد. بنابراین بیشتر مطالبی که درباره انواع ویتامینها و مکملها مطرح میشود، مؤثر نبوده و تنها باورهای غلط است. ویتامینها و مکملها به خوبی در بدن جذب نمیشوند و نمیتوان از آنها انتظار معجزه داشت، بلکه تنها در موارد محدود مؤثر عمل میکنند.
در روزهای شیوع ویروس کرونا در چین، بسیاری از پزشکان چینی مدعی شدند با تزریق وریدی مقادیر زیادی ویتامین C توانستهاند برخی بیماران مبتلا به کرونا را با موفقیت از وضعیت متوسط تا خطرناک نجات دهند. اما با توجه به این که هیچ شواهد علمی مبنی بر صحت این ادعا وجود ندارد، پزشکان تنها بر این باورند که مصرف این ویتامین فقط میتواند مدت سرماخوردگی را تا 8 درصد کاهش دهد، اما هیچ مدرکی مبنی بر جلوگیری از بروز سرماخوردگی هم با مصرف آن وجود ندارد. باوجود تمام شواهدی که درباره بیتأثیر بودن ویتامین C در ابتلا به کرونا وجود دارد، هنوز هم خیلیها مصرف این مکمل را توصیه میکنند. باتوجه به این که ویتامین C در بدن تولید نمیشود، تأمین آن برای سلامت بدن ضروری است و خطر بیماریهای مزمنی چون فشار خون بالا و بیماریهای قلبی را کاهش میدهد و از بروز فقر آهن هم جلوگیری میکند.
مولتی ویتامینها
حدود 70 درصد افرادی که مکمل مصرف میکنند، بیشتر گرایش به مصرف مولتیویتامینها دارند. بسیاری بر این باورند که مصرف مولتیویتامینها به دلیل دارا بودن بیش از 13 ویتامین میتواند به سلامت بدن کمک کند.
این در حالی است که اگر تصور میکنید با مصرف روزانه مولتیویتامینها میتوانید از خطر ابتلا به کرونا پیشگیری کنید باید بگوییم مصرف این مکملها هیچ تأثیر معنیداری بر کاهش ابتلا به کووید- 19 ندارد. برخی افراد به دلیل ترس و استرس ابتلا به این ویروس، انواع مختلفی از ویتامینها را روزانه مصرف میکنند که پزشکان هشدار میدهند مصرف بالای این مولتیویتامینها خطرناک است و حتی میتواند باعث مسمومیت شود.
مدت زمان نهفتگی کووید-19 بسیار طولانیتر از سرماخوردگی یا آنفلوآنزاست. به این معنا که زمان بین قرارگرفتن در معرض ویروس و ظهور علائم طولانی است.
متخصصان معتقدند افراد با مصرف مولتیویتامینها ممکن است سلامت خود را به خطر بیندازند. برای مثال، اگر مقدار «روی» در بدن یک فرد بالا باشد، بدن دیگر قادر به دریافت مقادیر بیشتر آن نیست و در نتیجه باعث کمخونی میشود. مصرف مقادیر بالای ویتامینهای D، A و E میتواند عوارض درازمدتی را مانند ضربان قلب نامنظم، اختلال در انعقاد خون، خونریزی و آسیب وارده به اندامهای اصلی بدن را به دنبال داشته باشد.
در پایان به خاطر داشته باشید که هیچ وقت مکملها نمیتوانند جای گزین رژیم غذایی سالمی باشند که انواع ویتامینها و مواد مغذی لازم برای سلامت بدن شما را به همراهدارد.
ویتامین D
شایعات پیرامون تأثیر این ویتامین در تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار زیاد است. اما مطالعاتی که در این مورد صورت گرفته حکایت از آن دارد که ویتامین D تأثیر معنیدار و روشنی در این میان ندارد. درواقع، این مکمل با وجود تمام فوایدی که دارد، احتمال ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوآنزا را کاهش نمیدهد. حتی طبق تجربهای که به دنبال شیوع آنفلوآنزای پرندگان در سالهای 2009 و 2010 میلادی به دست آمد، مصرف این ویتامین نتوانست از ابتلای افراد به این بیماری جلوگیری کند. این در حالی است که در اوایل شیوع بیماری کرونا، برخی پزشکان مصرف هفتگی این ویتامین را توصیه میکردند. به خاطر داشته باشید کمبود این ویتامین شما را از نظر سلامت استخوانها و ماهیچهها در معرض خطر قرار میدهد.
در دوران شیوع کرونا عدهای از پزشکان مدعی شدند مصرف این ویتامین میتواند سیستم ایمنی بدن را در برابر ویروسهای تنفسی تقویت کند، اما این در حد مطرحکردن یکسری شواهد مکانیسمی روی چگونگی عملکرد ویتامین D در بدن است و اعضای جامعه علمی متخصصان در این زمینه اتفاق نظر ندارند.
از آنجا که مهمترین منبع تأمین ویتامین D بدن نور خورشید است، پزشکان در دوران شیوع کرونا و قرنطینهبودن بسیاری از افراد در خانه، توصیه کردهاند افراد روزانه حدود 10 میکروگرم یا به صورت هفتگی یک قرص ویتامین D مصرف کنند تا نبود نور خورشید را بتوانند جبران کنند و افراد دچار مشکلات استخوانی و اسکلتی نشوند. حتی افرادی که دچار کمبود این ویتامین هستند، در دوران قرنطینه باید مقدار ویتامین D بیشتری هم مصرف کنند و این تجویز ارتباطی با پایین آمدن احتمال ابتلا به کووید- 19 ندارد.