پربحث ها
اخبار اقتصادی
چاپ00015:18 - 1395/07/13

غفلت سه ساله از توانمندی های داخلی و دستاورد "تقریبا هیچ" دولت یازدهم

کلید های خارجی به قفل های ایران نمی خورند

با وجود بدعهدی هایی که تا کنون از طرف مقابل علی الخصوص آمریکا شاهد بودیم و همچنین دستاورد تقریبا هیچ کشورمان از برجام، اما حسن روحانی کماکان از برجام به عنوان دستاورد بزرگ دولت یازدهم نام می برد.

کارگرآنلاین: حسن روحانی با وعده حل و فصل پرونده هسته ای و پایان دادن به این کشمکش 10 ساله میان ایران و 5 1 پای به عرصه انتخاباتی گذاشت و یکی از معروفترین و مهمترین وعده های انتخاباتی وی چرخیدن چرخ سانتریفیوژها به همراه چرخیدن چرخ اقتصاد بود. با مطالعه و بررسی سخنان روحانی در زمان انتخابات و همچنین عملکرد وی در گذشته می توان دریافت که ایدئولوژی وی مبتنی بر همکاری و گفت و گو با کشورهای غربی و علی الخصوص آمریکا شکل گرفته است و بر همین اساس امیدوار بود تا با حل و فصل پرونده هسته ای و رفع تحریم ها کشور را از مشکلات اقتصادی برهاند.

امید واهی و خوش بینی مفرط به غرب و مذاکرات هسته ای
با وجود اینکه بسیاری از کارشناسان و سیاستمداران معتقد بودند که حدود 80 درصد مشکلات اقتصادی کشور به دلیل سوء مدیریت می باشد و تحریم ها نقش ناچیزی در به وجود آمدن این معضلات دارند اما تمام تمرکز دولت یازدهم از همان ابتدای فعالیت خود معطوف به مذاکرات هسته ای گردید تا بتواند با برچیدن تحریم ها چرخ زندگی مردم را به حرکت درآورد.

این در حالی بود که رهبر معظم انقلاب مکررا در سخنان خود به بدبینی خود به غرب و همچنین غیر قابل اعتماد بودن آمریکا اشاره داشتند. ایشان همچنین همواره اقتصاد مقاومتی را به عنوان حلال مشکلات اقتصادی بر می شمردند و در سخنرانی 9 اردیبهشت 94 در دیدار با کارگران بیان داشتند: "کلید حلّ مشکلات اقتصادی در لوزان و ژنو و نیویورک نیست؛ در داخل کشور است".

اما نگاه امیدوارانه دولت یازدهم به مذاکره با غرب و در نتیجه آن رفع تحریم ها ادامه داشت تا اینکه در تیرماه 94 ایران و 5 1 به توافق هسته ای رسیدند. توافقی که از همان ابتدا منتقدان زیادی را در برابر خود می دید و بسیاری فرجام خوشایندی برای آن پیش بینی نمی کردند.

فارغ از اینکه عده ای از منتقدان معتقد بودند داده های ایران در مقابل ستانده ها به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست اما مسئله ای که بیش از همه باعث به وجود آمدن نگرانی می شد بدعهدی های طرف مقابل در برابر تعهدات خود بود.مسئله ای که همواره مورد اشاره رهبرانقلاب قرار داشته بود و در تاریخ کشورمان نیز نمونه های فراوانی از آن به چشم می خورد.

اجرای نقد تعهدات در مقابل وعده های نسیه
با وجود همه این مسائل ایران به امید وعده های نسیه طرف مقابل و لغو تمام تحریم ها تعهدات خود را به صورت دقیق و نقدا اجرا کرد تا جایی که همگان به پایبندی ایران به برجام اذعان داشتند. در آن هنگام نیز بسیاری از سیاستمداران نگران بدعهدی طرف مقابل بودند زیرا در این صورت زمان زیادی برای بازگشت به دوران قبل مورد نیاز بود.

در 27 دی ماه 94 با تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر اجرایی شدن تمام تعهدات ایران رسما برجام به اجرا در آمد و حال نوبت اجرای تعهدات طرف مقابل فرا رسید.

رسانه های طرفدار دولت با ذوق زدگی فراوانی از لغو تحریم ها و آغاز فصلی جدید در تاریخ جمهوری اسلامی سخن گفتند اما واقعیت چیز دیگری بود و شاید اولین نشانه های نا امیدی در مردم را می توانستیم در همان ساعات اولیه روز 27 دی ماه و پس از اعلام رسمی آغاز برجام مشاهده نماییم.

جایی که برخلاف آذر92، فروردین و تیر 94 این بار اندک مردم شمال تهران هم برای جشن و پایکوبی به خیابان ها نریختند تا برگ های سبز امیدی که به واسطه دو سال و نیم وعده های دولت یازدهم در دل های برخی از مردم جوانه زده بودند خیلی زود رنگ زردی به خود گیرند.

با این وجود همه منتظر بودند تا کلید حسن روحانی بتواند قفل تمام مشکلات موجود در کشور اعم از اقتصاد، فرهنگ، محیط زیست، ازدواج و ... را که در قبل از برجام به توافق هسته ای گره زده شده بود ، باز کند اما تازه داستان جدید ایران با غربی ها شروع شده بود.

فرا رسیدن پاییز برجام با آغاز بدعهدی های آمریکا
آمریکایی ها با وجود اینکه بر روی کاغذ وعده داده بودند که تحریم های خود را بلافاصله پس از اجرایی شدن برجام لغو کنند ، در عمل از انجام چنین اقدامی سر باز زدند و یا با تصویب قوانینی ضد ایرانی باعث عدم حضور بسیاری از تجار و شرکت های مطرح خارجی به ایران شدند. همچنین با تهدید بانک های بزرگ اروپایی در پشت پرده از همکاری آنان با ایران جلوگیری کردند تا به قول رئیس بانک مرکزی، دستاوردهای کشورمان از برجام و پس از گذشت حدود 8 ماه از اجرایی شدن آن تقریبا هیچ باشد. اوضاع آنقدر بد پیش رفت که سیف در سفر به اتریش از بانک های اروپایی خواست که آمریکا را برای پایبندی به برجام قانع کنند!

اعتراض یکپارچه به نقض برجام توسط طرف مقابل
بدعهدی های مکرر آمریکایی ها در برجام، صدای اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای ایران و همچنین سایر دولتمردان را نیز درآورد تا جایی که هر روزه سخن از نقض برجام توسط آمریکا و گله گذاری از آنها به میان می آید و برخی از مسئولان خواستار تصمیم گیری جدی دولت در این خصوص شده اند.

نقض برجام و بد عهدی های آمریکا موجب شد تا حسن روحانی در سفر خود به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل بخشی از سخنان خود را به این موضوع اختصاص دهد و خواستار جبران تعلل های آمریکا در اجرای تعهدات خود شد.

نکته جالب در این خصوص این است که با وجود چنین بدعهدی هایی که تا کنون از طرف مقابل علی الخصوص آمریکا شاهد بودیم و همچنین دستاورد تقریبا هیچ کشورمان از برجام پس از گذشت 8 ماه از اجرایی شدن آن که خود دولتمردان به آن اذعان داشته اند اما حسن روحانی کماکان از برجام به عنوان دستاورد بزرگ دولت یازدهم نام می برد.

حمایت متملقانه از برجام علیرغم بدعهدی طرف مقابل
حسن روحانی در هشتم شهریورماه در مراسم اختتامیه جشنواره شهید رجایی اظهار داشت: اگر دولت کاری جز برجام نکرده بود، برای دستاورد سه ساله کافی بود. چنین سخنانی از سوی رئیس دولت یازدهم مسبوق به سابقه نیز بوده است چنانچه وی در 1 اردیبهشت 95 در جلسه هیئت دولت اظهار داشت: فضای برجام را باید قدر بدانیم و از آن بیشترین استفاده را بکنیم اما متاسفانه عده‌ای کفران نعمت می‌کنند.

این اظهارات توسط رئیس جمهور در حالی بیان می شود که تاکنون همه اعضای هیئت نظارت بر برجام به بدعهدی ها و عمل نکردن آمریکایی ها به تعهدات خود در برجام اذعان کرده اند و بسیاری از تحریم ها هنوز بر سر جای خود باقی است، علاوه برآن در طول این هشت ماه اوضاع همچنان سایه سنگین رکود بر اقتصاد کشور احساس می شود و مردم عملا هیچ تغییری را در اوضاع معیشتی خود در پسا برجام مشاهده نمی کنند حال جای سوال است که چگونه رئیس جمهور از توافق هسته ای به عنوان دستاورد کافی و مناسب دولت خود در طول سه سال فعالیت نام می برد؟! و شاید هم دستاورد مدنظر رئیس جمهور از برجام تنها نصیب سیاستمدارانی شده است که توانسته اند با آن به نان و نوایی برسند!

برجام، نقشه راهی برای دولت های آینده
با کمی قدم گزاردن در وادی تفکر و تامل میتوان از تجربه برجام به عنوان نقشه راهی برای دولت های آینده جمهوری اسلامی استفاده کرد به آن معنی که دلبستگی به بیگانگان نه تنها نمی توانند قفل های داخلی کشورمان را باز کنند بلکه حتی باعث به وجود آمدن قفل های فراوانی در حوزه های دیگر همچون اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... شوند.

به نظر می رسد با گذشت 8 ماه از اجرایی شدن برجام که با نقض عهدهای مکرر آمریکایی ها، باقی مانده بسیاری از تحریم ها و همچنین عدم تغییر جدی در اوضاع اقتصادی کشور همراه بوده است، دولت یازدهم و علی الخصوص رئیس جمهور باید در روزهای باقیمانده دولت خود به فکر حل مشکلات مردم از طریق تکیه بر توانمندی های داخلی و نگاه به داخل داشته باشد. به طور قطع مردمان این سرزمین با دانش و سرمایه ای که در اختیار دارند می توانند بزرگترین مشکلات اقتصادی را نیز حل کنند به شرط آنکه دولتمردان و مسئولان به بزرگی و توانمندی آنان ایمان آورند و خود باخته غرب نباشند.

نگاه «واردات محور» و چشم امید بستن به خارجی ها برای کمک به اقتصاد کشور هیچگاه سودمند نبوده است، هر چند که این مسیر نیز با سنگ اندازی های فراوانی همراه است و امید است که حسن روحانی با تغییرات بنیادین در نگاه خود و سایر اعضای کابینه همانگونه که سه سال توان خود را برای مذاکره و همکاری با طرف های خارجی به کار گرفتند حال در مدت زمان باقی مانده توان خود را برای حمایت از توانمندی های داخلی و اقتصاد مقاومتی به کار گیرند تا با استفاده از آن بتوانند بر مشکلات اقتصادی کشور غلبه نمایند.

منبع: دیده بان

لینک کوتاه :
برای ذخیره در کلیپ برد، در باکس بالا کلیک کنید
اشتراک گذاری در :
نظر خود را ثبت کنید
نام خود را وارد نمایید
متن نظر را وارد نمایید
لینکستان
طرح افق بانک رفاه کارگران
تریبون کارگر آنلاین